แผนการสอนหน่วยที่ 1

ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู้

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1

แนวคิดความเป็นมาของชาติไทย

ขั้นที่ 1 ผลลัพธ์ปลายทางที่ต้องการให้เกิดขึ้นกับนักเรียน
ตัวชี้วัดชั้นปี       • วิเคราะห์ประเด็นสำคัญของประวัติศาสตร์ไทย (ส 4.3 ม. 4–6/1)
ความเข้าใจที่คงทนของนักเรียน นักเรียนจะเข้าใจว่า...      ปัจจุบันการศึกษาประวัติศาสตร์บางประเด็นยังไม่มีข้อสรุปที่แน่นอน ซึ่งผลสรุปของการศึกษาประวัติศาสตร์นั้นอาจเปลี่ยนแปลงหรือแก้ไขได้หากมีการค้นพบหลักฐานใหม่ ๆ ที่น่าเชื่อถือ	คำถามสำคัญที่ทำให้เกิดความเข้าใจที่คงทน      เพราะเหตุใดประเด็นในการศึกษาประวัติศาสตร์จึงหาข้อสรุปที่แน่ชัดไม่ได้ แล้วเราจะศึกษาประวัติศาสตร์ได้อย่างไร
ความรู้ของนักเรียนที่นำไปสู่ความเข้าใจที่คงทน นักเรียนจะรู้ว่า... 1. คำสำคัญ ได้แก่ การตั้งถิ่นฐาน แอ่งโคราช     แอ่งสกลนคร รัฐโบราณ 2. การศึกษาประวัติศาสตร์เกี่ยวกับแนวความคิดเรื่อง     ถิ่นเดิมของชนชาติไทย มีแนวความคิดเกี่ยวกับเรื่องนี้อยู่ 5 แนวคิด ซึ่งผู้ที่เสนอแนวความนิดต่าง ๆ สันนิษฐานโดยตีความและอ้างอิงข้อมูลและหลักฐานที่แตกต่างกัน 3. การศึกษาเรื่องการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทยเป็นการวิเคราะห์ข้อมูลจากหลักฐานทางด้านโบราณคดีที่ค้นพบและข้อมูลจากเอกสารชาวต่างชาติ ทำให้ทราบว่าดินแดนในประเทศไทยมีมนุษย์เข้ามาตั้ง       ถิ่นฐานเมื่อหลายพันปีก่อน ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อลักษณะการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ คือ ปัจจัยทางกายภาพและปัจจัยทางสังคม	ทักษะ/ความสามารถของนักเรียนที่นำไปสู่ ความเข้าใจที่คงทน นักเรียนจะสามารถ... 1. อธิบายแนวคิดที่เกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทย 2. วิเคราะห์ประเด็นการศึกษาเกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทย 3. บอกปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อลักษณะการตั้ง      ถิ่นฐานในดินแดนไทย 4. วิเคราะห์ประเด็นการศึกษาเกี่ยวกับการ     ตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย 5. อธิบายลักษณะของรัฐโบราณในดินแดนของประเทศไทย

ขั้นที่ 2 ภาระงานและการประเมินผลการเรียนรู้ซึ่งเป็นหลักฐานที่แสดงว่านักเรียนมีผลการเรียนรู้         ตามที่กำหนดไว้อย่างแท้จริง
1. ภาระงานที่นักเรียนต้องปฏิบัติ    1.1 สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย      1.2 วิเคราะห์แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย      1.3 อภิปรายแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับรัฐโบราณในดินแดนไทย    1.4 ศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับรัฐโบราณในดินแดนไทย
2. วิธีการและเครื่องมือประเมินผลการเรียนรู้
2.1 วิธีการประเมินผลการเรียนรู้      1) การทดสอบ      2) การประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็น          รายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม      3) การประเมินด้านคุณธรรม จริยธรรม          และค่านิยม      4) การประเมินด้านทักษะ/กระบวนการ	2.2 เครื่องมือประเมินผลการเรียนรู้      1) แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน     2) แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเป็น         รายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม     3) แบบประเมินด้านคุณธรรม จริยธรรม         และค่านิยม     4) แบบประเมินด้านทักษะ/กระบวนการ
3. สิ่งที่มุ่งประเมิน    3.1 ความเข้าใจ 6 ด้าน ได้แก่ การอธิบาย ชี้แจง การแปลความและตีความ การประยุกต์          ดัดแปลง และนำไปใช้ การมีมุมมองที่หลากหลาย การให้ความสำคัญและใส่ใจในความรู้สึก          ของผู้อื่น และการรู้จักตนเอง    3.2 ทักษะ/กระบวนการ เช่น การสื่อสาร การคิด การแก้ปัญหา การใช้เทคโนโลยี กระบวนการกลุ่ม    3.3 คุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม เช่น รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ซื่อสัตย์สุจริต มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ อยู่อย่าง             พอเพียง มุ่งมั่นในการทำงาน รักความเป็นไทย มีจิตสาธารณะ
ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู้
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 ถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย   เวลา 4 ชั่วโมง

**************************************************** 

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1

ถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย

สาระที่ 4 ประวัติศาสตร์      หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 แนวคิดความเป็นมาของชาติไทย    ชั้นมัธยมศึกษาปีที่4-6                        

เรื่อง ถิ่นกำเนิดชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย                                เวลา 4  ชั่วโมง

*****************************************

1. สาระสำคัญ

                การศึกษาเรื่องถิ่นเดิมของชนชาติไทย ยังมีหลักฐานไม่พียงพอที่จะสรุปเป็นข้อยุติได้แน่นอนว่าถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ที่ไหน มีแนวคิดต่าง ๆ ที่ยังจะต้องศึกษาค้นคว้าต่อไป

2. ตัวชี้วัดชั้นปี

                • วิเคราะห์ประเด็นสำคัญของประวัติศาสตร์ไทย (ส 4.3 ม. 4–6/1)

3. จุดประสงค์การเรียนรู้

                1. อธิบายถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทยได้ (K)

                2. มีความสนใจใฝ่รู้ที่จะศึกษาเรื่องถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย (A)

                3. สืบค้นข้อมูลและวิเคราะห์ถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย (P)

4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้

ด้านความรู้ (K)	ด้านคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม (A)	ด้านทักษะ/กระบวนการ (P)
1. ทดสอบก่อนเรียน 2. ซักถามความรู้เรื่อง    ถิ่นเดิมของชนชาติไทยและ    การตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย 3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเป็น    รายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม	• ประเมินพฤติกรรมในการ    ทำงานเป็นรายบุคคลในด้าน    ความมีวินัย ใฝ่เรียนรู้ ฯลฯ	• ประเมินพฤติกรรมในการ    ทำงานเป็นรายบุคคลและ      เป็นกลุ่มในด้านการสื่อสาร    การคิด การแก้ปัญหา ฯลฯ

5. สาระการเรียนรู้

                1. ถิ่นเดินของชนชาติไทย

                2. การตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย

6. แนวทางการบูรณาการ

ภาษาไทย               ð  ฟัง พูด อ่าน เขียน เรื่องถิ่นเดิมของของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐาน    

       ในดินแดนไทย

                การงานอาชีพฯ     ð สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทย

 7. กระบวนการจัดการเรียนรู้         

ชั่วโมงที่ 1-2

  ขั้นที่ 1 นำเข้าสู่บทเรียน

                1. ครูแจ้งตัวชี้วัดชั้นปีและจุดประสงค์การเรียนรู้ให้นักเรียนทราบ

                2. ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน

                3. ครูให้นักเรียนดูแผนที่ทวีปเอเชีย แล้วถามว่า คนไทยมาจากไหน ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ ที่ไหน พร้อมทั้งให้นักเรียนออกมาชี้แผนที่ประกอบ จากนั้นครูสรุปเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่เนื้อหาที่จะเรียน

   ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู้

ถิ่นเดิมของชนชาติไทย

                4. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทย

                5. ครูให้นักเรียนแบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม แต่ละกลุ่มสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องต่อไปนี้

                    กลุ่มที่ 1 ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่บริเวณตอนกลางของจีน

                    กลุ่มที่ 2 ชนชาติไทยเป็นเชื้อสายมองโกลมีถิ่นเดิมอยู่แถบเทือกเขาอัลไต

                    กลุ่มที่ 3 ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่บริเวณตอนใต้ของจีน

                    กลุ่มที่ 4 ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ในคาบสมุทรมลายูและหมู่เกาะอินโดนีเซีย

                    กลุ่มที่ 5 ถิ่นเดิมของชนชาติไทยอยู่ในประเทศไทยปัจจุบัน

                6. ครูให้แต่ละกลุ่มวิเคราะห์สรุป แล้วบันทึกผลการสืบค้น จากนั้นนำมารายงานให้เพื่อนฟังแล้วเพื่อน ๆ แสดงความคิดเห็น จากนั้นให้นักเรียนทำใบงาน เรื่อง ถิ่นเดิมของชนชาติไทยในความคิดของนักวิชาการ

ชั่วโมงที่ 3

ครูทบทวนเนื้อหาเรื่องถิ่นเดิมของชนชาติไทย ที่นักเรียนได้ศึกษากันไปแล้วและเชื่อมโยงเข้าสู่บทเรียน

การตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย

                1. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย

                2. ครูให้นักเรียนศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย ครูถามคำถามนักเรียน ตัวอย่างคำถาม

                   1) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ในดินแดนไทยมีอะไรบ้าง

                   2) เหตุใดจึงเรียกชื่อวัฒนธรรมยุคโลหะในแอ่งสกลนครว่าวัฒนธรรมบ้านเชียง

                   3) การตั้งถิ่นฐานของชุมชนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในภาคกลางพบมากในบริเวณใด

                   4) ลักษณะภูมิประเทศภาคใต้ของไทยเป็นอย่างไร

                จากนั้นนักเรียนตอบคำถามแล้วครูอธิบายเพิ่มเติม

          3. ในขณะปฏิบัติกิจกรรมของนักเรียน ให้ครูสังเกตพฤติกรรมในการทำงานและการนำเสนอผลงานของนักเรียนตามแบบประเมินพฤติกรรมในการทำงานเป็นรายบุคคลหรือเป็นกลุ่ม

ชั่วโมงที่ 4

1.     นักเรียนแบ่งกลุ่ม แล้วให้แต่ละกลุ่มอ่านหนังสือประกอบการเรียน และช่วยกันวิเคราะห์ปัจจัย       

        ที่มีผลต่อการสถาปนาอาณาจักรไทยในสมัยต่อๆมา โดยครูตั้งประเด็นคำถาม ดังนี้

-                    หากนักเรียนจะสร้างบ้านควรเลือกสร้างในลักษณะภูมิประเทศแบบใด

-                    การตั้งถิ่นฐานของแต่ละอาณาจักรของไทยมีลักษณะเหมือนกันในเรื่องใดบ้าง

2.     ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คำถาม ดังนี้

-                    นักเรียนเห็นด้วยกับแนวคิดเรื่องถิ่นกำเนิดของชนชาติไทยตามแนวคิดใด เพราะเหตุใด

-                    อาณาจักรโบราณใดที่นักเรียนประทับใจ เพราะเหตุผลใด

-                    นักเรียนคิดว่า ความเจริญด้านใดของอาณาจักรโบราณใดที่มีอิทธิพลต่ออาณาจักรไทย         ในสมัยต่อมามากที่สุด เพราะเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น

   ขั้นที่ 3 ฝึกฝนผู้เรียน

         4. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมที่เกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย และช่วยกันเฉลยคำตอบ

ขั้นที่ 4 นำไปใช้

         5. ครูให้นักเรียนทำแผ่นพับเกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทยเพื่อเผยแพร่ความรู้

  ขั้นที่ 5 สรุป

         6. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง ถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทยลงในสมุด

8. กิจกรรมเสนอแนะ

                ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4–6 คน ร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับถิ่นเดิมของชนชาติไทยและการตั้งถิ่นฐานในดินแดนไทย และนำข้อมูลมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันในชั้นเรียน

9. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้

                1. แบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน

                2. แผนที่ทวีปเอเชีย

                3. แบบบันทึกผลการสืบค้นข้อมูลเรื่อง ถิ่นเดิมของชนชาติไทย

4. ใบงาน เรื่อง ถิ่นเดิมของชนชาติไทยในความคิดของนักวิชาการ

                5. สื่อการเรียนรู้ ประวัติศาสตร์ สมบูรณ์แบบ ม. 4–6 เล่ม 1 บริษัท สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช จำกัด     

                 6. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม. 4–6 เล่ม 1 บริษัทสำนักพิมพ์วัฒนาพานิช จำกัด

            7. แบบฝึกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ประวัติศาสตร์ ม. 4–6 เล่ม 1 บริษัท สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช จำกัด